Autyzm wysokofunkcjonujący, często kojarzony z zespołem Aspergera, jest formą zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD). Osoby z tym typem autyzmu zazwyczaj wykazują normalną lub wysoką inteligencję i zdolności językowe, ale mogą napotykać trudności w interakcjach społecznych i wykazywać ograniczone zainteresowania. W poniższym artykule przyjrzymy się bliżej charakterystyce, wyzwaniom i strategiom wsparcia osób z autyzmem wysokofunkcjonującym.
Autyzm wysokofunkcjonujący – charakterystyka
Osoby z autyzmem wysokofunkcjonującym często charakteryzują się wybitnymi umiejętnościami w wybranych dziedzinach, takich jak matematyka, sztuka czy muzyka. Jednakże mogą mieć trudności z rozumieniem zasad społecznych, odczytywaniem emocji innych osób czy w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji. Ich zachowanie bywa określane jako sztywne lub obsesyjne, a zmiany w rutynie mogą wywoływać duży stres.
Mimo że osoby z autyzmem wysokofunkcjonującym zazwyczaj posiadają dobre umiejętności językowe, mogą mieć problem z pragmatyką języka, czyli zastosowaniem języka w kontekście społecznym. Ich mowa może być formalna, pedantyczna lub niewłaściwie dosłowna. Często trudno im zrozumieć podteksty, ironię czy żarty.
Wiele osób z autyzmem wysokofunkcjonującym wykazuje nadwrażliwość na bodźce sensoryczne, takie jak światło, dźwięk czy dotyk. Mogą również rozwijać specyficzne zainteresowania lub rytuały, które są dla nich ważne i mogą wywoływać niepokój, gdy zostaną przerwane.
Wyzwania i strategie radzenia sobie
W szkole i pracy osoby z autyzmem wysokofunkcjonującym mogą napotykać trudności związane z organizacją, planowaniem i elastycznością myślenia. Pomocne mogą być jasne instrukcje, struktura dnia oraz wsparcie w planowaniu i zarządzaniu czasem. Wiele osób z tym zaburzeniem odnosi sukcesy zawodowe, zwłaszcza w dziedzinach wymagających szczegółowej wiedzy i skupienia.
Budowanie i utrzymanie relacji społecznych może być wyzwaniem. Terapie behawioralne i treningi umiejętności społecznych mogą pomóc w nauce czytania sygnałów niewerbalnych i zrozumienia zasad interakcji społecznych. Grupy wsparcia i spotkania z innymi osobami z autyzmem mogą zapewnić bezpieczne środowisko do nawiązywania znajomości.Osoby z autyzmem wysokofunkcjonującym często doświadczają lęku i depresji. Ważne jest rozwijanie strategii radzenia sobie ze stresem, takich jak techniki relaksacyjne czy terapia poznawczo-behawioralna. Wsparcie emocjonalne ze strony rodziny, przyjaciół i terapeutów jest kluczowe w radzeniu sobie z emocjami.
Autor: Ewa Włodarczyk
